چکیده :

در این تحقیق به بررسی رابطة هوش و خلاقیت و همچنین مقایسة بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسر پرداخته شده است.

جامعه آماری ما در این تحقیق دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان اسلامشهر می‌باشد.

حجم نمونه ما در این تحقیق ۱۰۰ نفر می‌باشد که از این ۱۰۰نفر پسر ۵۰ نفر و ۵۰ دختر می‌باشند.

و جهت انتخاب نمونه‌ها از نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است.

در این پژوهش از آزمونهای ریون برای سنجش هوش و آزمون خلاقیت تورنس جهت شنجش خلاقیت دانش‌آموزان مقطع دبیرستانهای شهرستان‌ اسلامشهر استفاده گردیده است.

در این پژوهش چهار فرضیه مطرح گردیده است.

۱-  بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر همبستگی وجود دارد. نتایج تحیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین بهرة هشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر (۴۳%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار  می‌باشد.

۲-   بین میزان بهرة هوشی و  خلاقیت دانش‌آموزان دختر همبستگی وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌ آموزان دفتر (۹%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار است.

۳-   بین میزان بهرة هوشی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که t   محاسبه شده میزان بهره هوشی دانش آموزان دختر و پسر (۵۷۵/۰) در سطح (۵/۰) معنادار نیست، یعنی بین آنها تفاوت معناداری وجود ندارد.

۴-   بین میزان خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که t محاسبه شده میزان خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسر (۰۸/۲) در سطح (۵/۰) معنا‌دار می‌باشد.

فهرست مطالب
عنوان                             شماره صفحه
تقدیم و تشکر
چکیده تحقیق
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه    ۴
بیان مسئله    ۸
اهمیت تحقیق    ۱۰
اهداف تحقیق    ۱۰
فرضیه‌های تحقیق    ۱۱
تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها    ۱۱
فصل دوم :  (ادبیات و پیشینه تحقیق)
تعریف خلاقیت    ۱۴
ماهیت استعداد خلاق    ۱۶
رابطة خلاقیت و محیط خانوادگی    ۱۸
مردان و زنان خلاق     ۱۹
روشهای پرورش خلاقیت    ۲۰
عوامل موثر بر خلاقیت‌    ۲۲
تمرکز به عنوان کلید خلاقیت     ۲۵
برای پرورش خلاقیت کنکاش مغزی بهترین خلاقیت است    ۲۵
محیط مساعد برای ایجاد رفتار خلاق    ۲۸
عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند     ۲۹
خلاقیت و هوش     ۳۳
هوش چیست    ۳۸
تقسیمات و طبقه‌بندی هوش     ۳۸
عوامل موثر بر رشد و پرورش هوش    ۴۰
تحقیقات انجام شده    ۴۵
فصل سوم : (روش اجرای تحقیق
جامعه آماری    ۴۹
نمونه و روش نمونه‌گیری
ابزار اندازه‌گیری (اعتبار آزمون)    ۴۹
روش جمع‌آوری اطلاعات    ۵۱
روش آماری     ۵۲
فصل  چهارم : (تجزیه و تحلیل داده‌ها)
توصیف داده‌ها    ۵۴
فصل پنجم :
مقدمه     ۶۲
خلاصة تحقیق    ۶۲
یافته‌های تحقیق    ۳
پیشنهادها    ۶۵
محدودیتها    ۶۶
منابع     ۶۸
ضمائم:  آزمون سنجس خلاقیت تورنس  -  پرسشنامه

فهرست جداول
جدول ۱-۴ میانگین و انحراف استاندارد دانش‌آموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۴
جدول ۲-۴ میانگین و انحراف استاندارد دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۴
جدول ۳-۴ آزمون معناداری ضریب همبستگی دانش‌آموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت    ۵۸
جدول ۴-۴ آزمون معناداری ضریب همبستگی دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۹
جدول ۵-۴ آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة هوش    ۵۹
جدول ۶-۴ آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة خلاقیت     ۶۰

فهرست نمودارها                             صفحه
نمودار شماره ۱ : نمودار چند ضلعی نمرات دانش‌آموزان دختر و پسر در حوزة هوش     ۵۵
نمودار شماره ۲: نمودار چند ضلعی نمرات دانش آموزان دختر و پسر در حوزة خلاقیت    ۵۵
نمودار شماره ۳: نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة هوش     ۵۶
نمودار شماره ۴ : نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة خلاقیت     ۵۶
نمودارشماره ۵ : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة هوش          ۵۷
نمودار شماره ۶ : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة خلاقیت     ۵۷

منابع:

۱- یودو ،‌آلن ، (۱۳۵۸) خلاقیت در آموزشگاه . (ترجمه ،‌علی خانزاده )، تهران :چهر.

۲- تورسن ، ئی، پال، (۱۳۷۲) خلاقیت ، (ترجمه ، حسن قاسم زاده) ، تهران: دنیای نو.

۳- شلاکستی ، گاوین ، (۱۳۶۹) تجسم خلاق ، (ترجمه ، گیتی خوشدل) . تهران : همراه.

۴- شل کراس ، دوریس (۱۳۶۹) ، آموزش رفتار خلاق و استعدادهای درخشان در دانش آموزان ،(ترجمه :‌مجتبی جوادیان )، مشهد: آستان قدس رضوی.

۵- آنا ستازی ، آن (۱۳۶۷) ، تفاوتهای فردی ، (ترجمه : جواد طهرویان )‌. مشهد : آستان قدس رضوی.

۶- سیف ، علی اکبر (۱۳۶۸) ،‌روان شناسی پرورشی ، تهران:‌آگاه.

دانلود فایل

چکیده :

در این تحقیق به بررسی رابطة هوش و خلاقیت و همچنین مقایسة بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسر پرداخته شده است.

جامعه آماری ما در این تحقیق دانش‌آموزان دبیرستانی شهرستان اسلامشهر می‌باشد.

حجم نمونه ما در این تحقیق ۱۰۰ نفر می‌باشد که از این ۱۰۰نفر پسر ۵۰ نفر و ۵۰ دختر می‌باشند.

و جهت انتخاب نمونه‌ها از نمونه‌گیری خوشه‌ای استفاده شده است.

در این پژوهش از آزمونهای ریون برای سنجش هوش و آزمون خلاقیت تورنس جهت شنجش خلاقیت دانش‌آموزان مقطع دبیرستانهای شهرستان‌ اسلامشهر استفاده گردیده است.

در این پژوهش چهار فرضیه مطرح گردیده است.

۱-  بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر همبستگی وجود دارد. نتایج تحیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین بهرة هشی و خلاقیت دانش‌آموزان پسر (۴۳%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار  می‌باشد.

۲-   بین میزان بهرة هوشی و  خلاقیت دانش‌آموزان دختر همبستگی وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که ضریب همبستگی محاسبه شده بین میزان بهرة هوشی و خلاقیت دانش‌ آموزان دفتر (۹%) که در سطح (۱%) می‌باشد، معنادار است.

۳-   بین میزان بهرة هوشی دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که t   محاسبه شده میزان بهره هوشی دانش آموزان دختر و پسر (۵۷۵/۰) در سطح (۵/۰) معنادار نیست، یعنی بین آنها تفاوت معناداری وجود ندارد.

۴-   بین میزان خلاقیت دانش آموزان دختر و پسر تفاوت وجود دارد. نتایج تحقیق حاضر نشان می‌دهد که t محاسبه شده میزان خلاقیت دانش‌آموزان دختر و پسر (۰۸/۲) در سطح (۵/۰) معنا‌دار می‌باشد.

فهرست مطالب
عنوان                             شماره صفحه
تقدیم و تشکر
چکیده تحقیق
فصل اول : کلیات تحقیق
مقدمه    ۴
بیان مسئله    ۸
اهمیت تحقیق    ۱۰
اهداف تحقیق    ۱۰
فرضیه‌های تحقیق    ۱۱
تعاریف نظری و عملیاتی واژه‌ها    ۱۱
فصل دوم :  (ادبیات و پیشینه تحقیق)
تعریف خلاقیت    ۱۴
ماهیت استعداد خلاق    ۱۶
رابطة خلاقیت و محیط خانوادگی    ۱۸
مردان و زنان خلاق     ۱۹
روشهای پرورش خلاقیت    ۲۰
عوامل موثر بر خلاقیت‌    ۲۲
تمرکز به عنوان کلید خلاقیت     ۲۵
برای پرورش خلاقیت کنکاش مغزی بهترین خلاقیت است    ۲۵
محیط مساعد برای ایجاد رفتار خلاق    ۲۸
عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند     ۲۹
خلاقیت و هوش     ۳۳
هوش چیست    ۳۸
تقسیمات و طبقه‌بندی هوش     ۳۸
عوامل موثر بر رشد و پرورش هوش    ۴۰
تحقیقات انجام شده    ۴۵
فصل سوم : (روش اجرای تحقیق
جامعه آماری    ۴۹
نمونه و روش نمونه‌گیری
ابزار اندازه‌گیری (اعتبار آزمون)    ۴۹
روش جمع‌آوری اطلاعات    ۵۱
روش آماری     ۵۲
فصل  چهارم : (تجزیه و تحلیل داده‌ها)
توصیف داده‌ها    ۵۴
فصل پنجم :
مقدمه     ۶۲
خلاصة تحقیق    ۶۲
یافته‌های تحقیق    ۳
پیشنهادها    ۶۵
محدودیتها    ۶۶
منابع     ۶۸
ضمائم:  آزمون سنجس خلاقیت تورنس  -  پرسشنامه

فهرست جداول
جدول ۱-۴ میانگین و انحراف استاندارد دانش‌آموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۴
جدول ۲-۴ میانگین و انحراف استاندارد دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۴
جدول ۳-۴ آزمون معناداری ضریب همبستگی دانش‌آموزان پسر در حوزة هوش و خلاقیت    ۵۸
جدول ۴-۴ آزمون معناداری ضریب همبستگی دانش آموزان دختر در حوزة هوش و خلاقیت     ۵۹
جدول ۵-۴ آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة هوش    ۵۹
جدول ۶-۴ آزمون t مستقل جهت مقایسه میانگین نمرات پسران و دختران در حوزة خلاقیت     ۶۰

فهرست نمودارها                             صفحه
نمودار شماره ۱ : نمودار چند ضلعی نمرات دانش‌آموزان دختر و پسر در حوزة هوش     ۵۵
نمودار شماره ۲: نمودار چند ضلعی نمرات دانش آموزان دختر و پسر در حوزة خلاقیت    ۵۵
نمودار شماره ۳: نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة هوش     ۵۶
نمودار شماره ۴ : نمودار چند ضلعی نمرات پسران در حوزة خلاقیت     ۵۶
نمودارشماره ۵ : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة هوش          ۵۷
نمودار شماره ۶ : نمودار چند ضلعی نمرات دختران در حوزة خلاقیت     ۵۷

منابع:

۱- یودو ،‌آلن ، (۱۳۵۸) خلاقیت در آموزشگاه . (ترجمه ،‌علی خانزاده )، تهران :چهر.

۲- تورسن ، ئی، پال، (۱۳۷۲) خلاقیت ، (ترجمه ، حسن قاسم زاده) ، تهران: دنیای نو.

۳- شلاکستی ، گاوین ، (۱۳۶۹) تجسم خلاق ، (ترجمه ، گیتی خوشدل) . تهران : همراه.

۴- شل کراس ، دوریس (۱۳۶۹) ، آموزش رفتار خلاق و استعدادهای درخشان در دانش آموزان ،(ترجمه :‌مجتبی جوادیان )، مشهد: آستان قدس رضوی.

۵- آنا ستازی ، آن (۱۳۶۷) ، تفاوتهای فردی ، (ترجمه : جواد طهرویان )‌. مشهد : آستان قدس رضوی.

۶- سیف ، علی اکبر (۱۳۶۸) ،‌روان شناسی پرورشی ، تهران:‌آگاه.

 

دانلود فایل

بررسی رابطه بین روش شاگرد محور و رشد و پرورش خلاقیت دانش‌اموزان+ پرسشنامه

مقدمه

نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ،‌ با توجه به پیشرفت جوامع ،‌همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،‌نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .

 در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ،‌ و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت .

با پیشرفت علوم و فنون و پیچیده شدن جوامع،‌نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شوند . ارضای نیازهای پیچیده نیز درجای خود ، احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد . کسب علوم و فنون پیچیده در سایه‌ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است . به این جهت وظیفه و مسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر و پیچیده‌تر شده است دیگر نمیتوان با روشهای سنتی ، جامعه و افراد آنرا به سوی یک تحول پیچیده و پیشرفته سوق داد .

در دنیای پیچیده هیچکس بی نیاز از تعلیم و تربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه وآموختن ود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است ،‌دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته ، به شاگرد و تربیت او نگریست آنهایی که با روشهای سنتی آموزش دیده‌اند میدانند که چگونه نشستن سر کلاس،‌گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان ،‌ و سرزنش معلمان و والدین چگونه موجب نفرت وگریز دانش‌آموزان از کلاس درس و محیط آموزشی می‌گردید .

اولین گام برای موفقیت در کار معلمی ، ایمان به رسالت معلم و عشق ورزیدن به شاگردان است . اگر معلمان به انسانهایی که ماهها و سالها با آنها سروکار دارند علاقمند نباشند و نتوانند ارتباط سالم با آنها برقرار کنند چگونه ممکن است بر آنها تاثیر بگذارند و موجب تغییر و تحول آنان شوند .

معلم باید از ویژگیهای شخصیتی مطلوبی نیز برخوردار باشند ، زیرا شخصیت او، وعلاقه و ایمانش از عوامل بسیار مهم و موثر در فرآیند آموزش است . یک معلم خوب در درجه اول باید انسان خوبی باشد ، مگر نه اینکه وظیفه او همچون وظیفه انبیاء است ،‌ومگر نه اینکه به بسیاری از بزرگان و مصلحان اجتماعی ، صفت معلم و مربی بزرگ داده‌اند .اگر انسان بودن وانسان دوستی در هسته‌ی مرکزی فعالیتهای معلمان قرار نگیرد ، هرگز درکار خود موفق نخواهند بود .

 علاوه بر برخورداری از شخصیت برجسته ، آگاهی و شناخت معلمان از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهم دیگری است که میتواند معلمان را درکار خود موفق سازد . امروزه کار معلمان همچون مشاغل دیگر به تخصصهای دیگری نیاز دارد . معلم امروز بدون آگاهی از روانشناسی ، فلسفه و اصول یادگیری، روشها و فنون تدریس ، هرگز قادر نخواهد بود وظیفه‌ی خطیر خود را به نحو شایسته انجام دهد . امروز معلمان نمی توانند صرفاً به اتکای داشتن مدرک دیپلم یا لیسانس وارد کلاس شوند ، زیرا شناخت شاگردان و آگاهی از فرآیند تدریس ،نخستین نیازی است که هر معلم کار آمد باید احساس کند . معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردانش محتوای آموزشی را تا حد امکان ، براساس نیازهای آنان انتخاب کند و با در نظرگرفتن توانائیهای ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزشی اهتمام ورزد ، او باید ضمن هماهنگی لازم بین ویژگی‌های فردی و فعالیتهای آموزشی ، آموزش و یادگیری را برای آنان به صورت تجربه‌ای شیرین و لذت بخش درآورد .

اگر شاگردان بتوانند درحین آموزش و پرورش ، استعدادهایشان را شکوفا سازند و پیوسته احساس موفقیت کنند ، و در مدرسه فرصت بررسی مسایل شخصی و اجتماعیشان را داشته باشند . به راحتی می‌توانند ارزشهای اجتماعی و فرهنگی شایسته خود را بدست آورند و از احساس بی‌کفایتی و بیگانگی اجتماعی که معمولاً ناشی از عملکرد غلط معلمان در مدرسه است ، درامان باشند . معلم اگر با اصول و مبانی و هدفهای آموزشی و پرورش ، ویژگی‌های شاگردان و نیاز آنان ، روشها و فنون تدریس و سایر مهارتهای آموزشی آشنایی نداشته باشد هرگز قادر نخواهد بود زمینه‌ی شکوفایی استعداد و خلاقیت شاگردان خود را فراهم کند .

فایده ، هدف و اهمیت تحقیق

 آشنایی با روشها ، فنون تدریس و الگوهای تدریس که جزو فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت تدریس و محسوب می‌شوند و بکارگیری آنها ، موجب می‌شود که هدفهای تعلیم و تربیت با سهولت بیشتر و در مدت زمان کوتاهتری تحقق یابند.

 تدریس کار آسانی نیست ، معلم در تدریس با عوامل مختلف و متعددی سروکار دارد ، که کنترل مجموعه‌ی آنها ممکن است محیطی را بوجود آورد که در آن یادگیری مطلوب و موثر صورت گیرد بدون شک عواملی همچون شخصیت معلم زمینه‌های علمی وتجربی او ، زمینه وروابط اجتماعی و خانوادگی شاگردان ، اهمیت موضوع درس ومسایل بیشمار دیگری در کیفیت تدریس معلم تاثیر دارند .

 نقش اصلی و حساس معلم در امر آموزش و پرورش بر هیچکس پوشیده نیست ، همه اندیشمندان مربیان وهمه افرادی که به نحوی از انحاء در ارتباط با آموزش و پرورش هستند با دیدگاه‌های خاص خود از معلم و نقش حساس او در وادی تعلیم و تربیت سخنها گفته‌اند .

 دانش آموزان ، مسئولان ، والدین ، برنامه‌ریزان ، دانشمندان هم به معلم و کار او چشم دوخته‌اند واز او انتظارات فراوانی دارند ، چون همگی بر این عقیده‌اند که معلم می‌تواند جامعه‌ای را متحول ودرجهت اهداف مشخص هدایت کند .

 امام خمینی می‌فرمایند : مقام معلم مقام والایی است ، مقامی است که خداوند آن را معظم شمرده لکن مسئولیت نیز بزرگ است .

خوشبختانه اکثر معلمان ما به اهمیت نقش خود به خوبی آگاهند نکته‌ی مورد توجه این است که در این رابطه وظیفه خود را چه میدانند ؟ آیا می‌پندارند که وظیفه معلم فقط درس دادن در چهارچب یک برنامه‌ی درسی رسمی است . که در قالب یک کتاب درسی در اختیار او قرار گرفته و باید به شکل یک برنامه درسی آموزشی توسط او تغییر حالت یافته ؟ و بدین وسیله وظیفه درس دادن بصورت یاددادن در حیطه‌ی عمل و تجربه قرار گیرد .

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………

موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….

 فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………

فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………

 تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………

فصل دوم

 پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..

 تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..

سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….

 پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..

 رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………

سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………

تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..

ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………

 انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….

 در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….

 اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..

 شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………

 ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………

 عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….

۱- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………

الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..

ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….

۲- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….

۳- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………

۴- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..

روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….

 انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..

روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………

 روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..

 مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………

 مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………

 مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..

 مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..

مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………

 روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….

 روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..

روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………

 مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..

 روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………

مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..

روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….

روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….

 روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..

روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….

 روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………

 آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………

آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………

آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………

آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….

بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….

 تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………

 نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….

 خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………

 خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………

 ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………

 نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….

۱-   نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….

۲-   نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………

۳-    مسئولیت‌ پذیری ……………………………………………………………………………….

۴-    نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….

۵-    نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………

نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………

نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..

 به ۲ مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..

الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………

ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..

نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….

نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………

 راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………

 عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………

 الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………

ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..

پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….

ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..

نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….

روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..

۱-   تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………

۲-   بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….

۳-   سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..

۴-   خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….

۵-   نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………

۶-    تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….

عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….

 ۱- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………

 ۲- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..

۳- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..

۴- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..

۵- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………

فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..

 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….

۱)     موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….

۲)     جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….

۳)     نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..

۴)     چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..

۵)     توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………

۶)     ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..

۷)     روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………

۸)     ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………

۹)     تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..

فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………

 جداول آماری ………………………………………………………………………………………..

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جدال آماری …………………………………………………………………………………………..

تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………

محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..

نتایج ……………………………………………………………………………………………………..

تفسیر ……………………………………………………………………………………………………

 فصل پنجم :

خلاصه ………………………………………………………………………………………………….

 انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..

 روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..

 روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………

روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..

روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..

مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………

 پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….

فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………

فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….

 فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….

فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..

ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..

پرسشنامه محقق (‌جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………

پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..

فهرست منابع فارسی

۱-  اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، ۱۳۶۸ .

۲-     باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .

۳-     پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۶۷ .

۴-     تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، ۱۳۶۹)

۵-     خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران ۱۳۵۸ .

۶-      سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، ۱۳۶۴٫

۷-  شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، ۱۳۶۹٫

۸-     شاکری ، فاطمه ؛ کاربرد مهارتها در تدریس ؛ تهران ، ۱۳۶۶٫

۹-     شعبانی ، حسن ؛ مهارتهای آموزشی و پرورشی ؛ انتشارات سمت ، تهران ، ۱۳۷۱٫

۱۰- صفوی ، امان الله ؛ کلیات روشها و فنون تدریس ؛ انتشارت معاصر ، تهران ، ۱۳۶۹٫

۱۱- یونسکو؛ آموختن برای زیستن .

دانلود فایل

مقدمه

نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ،‌ با توجه به پیشرفت جوامع ،‌همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،‌نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .

 در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ،‌ و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت .

با پیشرفت علوم و فنون و پیچیده شدن جوامع،‌نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شوند . ارضای نیازهای پیچیده نیز درجای خود ، احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد . کسب علوم و فنون پیچیده در سایه‌ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است . به این جهت وظیفه و مسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر و پیچیده‌تر شده است دیگر نمیتوان با روشهای سنتی ، جامعه و افراد آنرا به سوی یک تحول پیچیده و پیشرفته سوق داد .

در دنیای پیچیده هیچکس بی نیاز از تعلیم و تربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه وآموختن ود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است ،‌دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته ، به شاگرد و تربیت او نگریست آنهایی که با روشهای سنتی آموزش دیده‌اند میدانند که چگونه نشستن سر کلاس،‌گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان ،‌ و سرزنش معلمان و والدین چگونه موجب نفرت وگریز دانش‌آموزان از کلاس درس و محیط آموزشی می‌گردید .

اولین گام برای موفقیت در کار معلمی ، ایمان به رسالت معلم و عشق ورزیدن به شاگردان است . اگر معلمان به انسانهایی که ماهها و سالها با آنها سروکار دارند علاقمند نباشند و نتوانند ارتباط سالم با آنها برقرار کنند چگونه ممکن است بر آنها تاثیر بگذارند و موجب تغییر و تحول آنان شوند .

معلم باید از ویژگیهای شخصیتی مطلوبی نیز برخوردار باشند ، زیرا شخصیت او، وعلاقه و ایمانش از عوامل بسیار مهم و موثر در فرآیند آموزش است . یک معلم خوب در درجه اول باید انسان خوبی باشد ، مگر نه اینکه وظیفه او همچون وظیفه انبیاء است ،‌ومگر نه اینکه به بسیاری از بزرگان و مصلحان اجتماعی ، صفت معلم و مربی بزرگ داده‌اند .اگر انسان بودن وانسان دوستی در هسته‌ی مرکزی فعالیتهای معلمان قرار نگیرد ، هرگز درکار خود موفق نخواهند بود .

 علاوه بر برخورداری از شخصیت برجسته ، آگاهی و شناخت معلمان از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهم دیگری است که میتواند معلمان را درکار خود موفق سازد . امروزه کار معلمان همچون مشاغل دیگر به تخصصهای دیگری نیاز دارد . معلم امروز بدون آگاهی از روانشناسی ، فلسفه و اصول یادگیری، روشها و فنون تدریس ، هرگز قادر نخواهد بود وظیفه‌ی خطیر خود را به نحو شایسته انجام دهد . امروز معلمان نمی توانند صرفاً به اتکای داشتن مدرک دیپلم یا لیسانس وارد کلاس شوند ، زیرا شناخت شاگردان و آگاهی از فرآیند تدریس ،نخستین نیازی است که هر معلم کار آمد باید احساس کند . معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردانش محتوای آموزشی را تا حد امکان ، براساس نیازهای آنان انتخاب کند و با در نظرگرفتن توانائیهای ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزشی اهتمام ورزد ، او باید ضمن هماهنگی لازم بین ویژگی‌های فردی و فعالیتهای آموزشی ، آموزش و یادگیری را برای آنان به صورت تجربه‌ای شیرین و لذت بخش درآورد .

اگر شاگردان بتوانند درحین آموزش و پرورش ، استعدادهایشان را شکوفا سازند و پیوسته احساس موفقیت کنند ، و در مدرسه فرصت بررسی مسایل شخصی و اجتماعیشان را داشته باشند . به راحتی می‌توانند ارزشهای اجتماعی و فرهنگی شایسته خود را بدست آورند و از احساس بی‌کفایتی و بیگانگی اجتماعی که معمولاً ناشی از عملکرد غلط معلمان در مدرسه است ، درامان باشند . معلم اگر با اصول و مبانی و هدفهای آموزشی و پرورش ، ویژگی‌های شاگردان و نیاز آنان ، روشها و فنون تدریس و سایر مهارتهای آموزشی آشنایی نداشته باشد هرگز قادر نخواهد بود زمینه‌ی شکوفایی استعداد و خلاقیت شاگردان خود را فراهم کند .

فایده ، هدف و اهمیت تحقیق

 آشنایی با روشها ، فنون تدریس و الگوهای تدریس که جزو فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت تدریس و محسوب می‌شوند و بکارگیری آنها ، موجب می‌شود که هدفهای تعلیم و تربیت با سهولت بیشتر و در مدت زمان کوتاهتری تحقق یابند.

 تدریس کار آسانی نیست ، معلم در تدریس با عوامل مختلف و متعددی سروکار دارد ، که کنترل مجموعه‌ی آنها ممکن است محیطی را بوجود آورد که در آن یادگیری مطلوب و موثر صورت گیرد بدون شک عواملی همچون شخصیت معلم زمینه‌های علمی وتجربی او ، زمینه وروابط اجتماعی و خانوادگی شاگردان ، اهمیت موضوع درس ومسایل بیشمار دیگری در کیفیت تدریس معلم تاثیر دارند .

 نقش اصلی و حساس معلم در امر آموزش و پرورش بر هیچکس پوشیده نیست ، همه اندیشمندان مربیان وهمه افرادی که به نحوی از انحاء در ارتباط با آموزش و پرورش هستند با دیدگاه‌های خاص خود از معلم و نقش حساس او در وادی تعلیم و تربیت سخنها گفته‌اند .

 دانش آموزان ، مسئولان ، والدین ، برنامه‌ریزان ، دانشمندان هم به معلم و کار او چشم دوخته‌اند واز او انتظارات فراوانی دارند ، چون همگی بر این عقیده‌اند که معلم می‌تواند جامعه‌ای را متحول ودرجهت اهداف مشخص هدایت کند .

 امام خمینی می‌فرمایند : مقام معلم مقام والایی است ، مقامی است که خداوند آن را معظم شمرده لکن مسئولیت نیز بزرگ است .

خوشبختانه اکثر معلمان ما به اهمیت نقش خود به خوبی آگاهند نکته‌ی مورد توجه این است که در این رابطه وظیفه خود را چه میدانند ؟ آیا می‌پندارند که وظیفه معلم فقط درس دادن در چهارچب یک برنامه‌ی درسی رسمی است . که در قالب یک کتاب درسی در اختیار او قرار گرفته و باید به شکل یک برنامه درسی آموزشی توسط او تغییر حالت یافته ؟ و بدین وسیله وظیفه درس دادن بصورت یاددادن در حیطه‌ی عمل و تجربه قرار گیرد .

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………

موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….

 فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………

فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………

 تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………

فصل دوم

 پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..

 تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..

سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….

 پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..

 رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………

سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………

تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..

ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………

 انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….

 در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….

 اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..

 شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………

 ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………

 عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….

۱- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………

الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..

ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….

۲- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….

۳- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………

۴- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..

روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….

 انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..

روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………

 روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..

 مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………

 مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………

 مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..

 مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..

مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………

 روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….

 روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..

روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………

 مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..

 روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………

مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..

روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….

روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….

 روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..

روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….

 روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………

 آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………

آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………

آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………

آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….

بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….

 تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………

 نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….

 خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………

 خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………

 ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………

 نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….

۱-   نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….

۲-   نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………

۳-    مسئولیت‌ پذیری ……………………………………………………………………………….

۴-    نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….

۵-    نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………

نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………

نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..

 به ۲ مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..

الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………

ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..

نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….

نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………

 راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………

 عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………

 الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………

ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..

پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….

ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..

نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….

روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..

۱-   تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………

۲-   بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….

۳-   سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..

۴-   خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….

۵-   نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………

۶-    تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….

عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….

 ۱- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………

 ۲- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..

۳- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..

۴- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..

۵- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………

فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..

 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….

۱)     موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….

۲)     جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….

۳)     نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..

۴)     چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..

۵)     توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………

۶)     ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..

۷)     روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………

۸)     ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………

۹)     تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..

فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………

 جداول آماری ………………………………………………………………………………………..

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جدال آماری …………………………………………………………………………………………..

تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………

محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..

نتایج ……………………………………………………………………………………………………..

تفسیر ……………………………………………………………………………………………………

 فصل پنجم :

خلاصه ………………………………………………………………………………………………….

 انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..

 روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..

 روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………

روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..

روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..

مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………

 پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….

فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………

فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….

 فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….

فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..

ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..

پرسشنامه محقق (‌جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………

پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..

فهرست منابع فارسی

۱-  اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، ۱۳۶۸ .

۲-     باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .

۳-     پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۶۷ .

۴-     تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، ۱۳۶۹)

۵-     خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران ۱۳۵۸ .

۶-      سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، ۱۳۶۴٫

۷-  شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، ۱۳۶۹٫

۸-     شاکری ، فاطمه ؛ کاربرد مهارتها در تدریس ؛ تهران ، ۱۳۶۶٫

۹-     شعبانی ، حسن ؛ مهارتهای آموزشی و پرورشی ؛ انتشارات سمت ، تهران ، ۱۳۷۱٫

۱۰- صفوی ، امان الله ؛ کلیات روشها و فنون تدریس ؛ انتشارت معاصر ، تهران ، ۱۳۶۹٫

۱۱- یونسکو؛ آموختن برای زیستن .

دانلود فایل

مقدمه

نظامهای آموزشی و فعالیتهای حاکم بر آن ،‌ با توجه به پیشرفت جوامع ،‌همواره دستخوش تغییر وتحول است و تحول آموزشی ، خود معلول تحول اجتماعی وتحول علوم و تکنولوژی است زیرا در یک جامعه ساده ،‌نیازها ساده و روش ارضای نیازها نیز ساده است .

 در چنین جوامعی دایره‌ی آموختنیها گاهی آنچنان محدودند که هر کسی می‌تواند ادعا کند و بگوید :« هر آنچه آموختنی است فرا گرفتم .» ولی در جوامع پیچیده و پیشرفته ، سرعت تحول نظامهای آموزشی آنچنان سریع است که هر چند سال یکبار ، در ساختار نظام آموزشی دگرگونی کلی ایجاد می‌شود ،‌ و این تحول به حدی است که گاهی کسانی سخن از جامعه بی‌مدرسه به میان می‌آورند . بهترین دلیل در دنیای امروز ، با توجه به پیشرفت سریع علوم وتکنولوژی ، نه می‌توان به تمام دانش موجود دست یافت ، و نه می‌توان هر متخصصی را با هر خصوصیتی به کار تدریس و معلمی وا داشت .

با پیشرفت علوم و فنون و پیچیده شدن جوامع،‌نیازهای فردی و اجتماعی نیز پیچیده می‌شوند . ارضای نیازهای پیچیده نیز درجای خود ، احتیاج به علوم و فنون پیچیده دارد . کسب علوم و فنون پیچیده در سایه‌ی روشهای آموزشی پیچیده امکان پذیر است . به این جهت وظیفه و مسئولیت معلم امروز نسبت به گذشته سنگینتر و پیچیده‌تر شده است دیگر نمیتوان با روشهای سنتی ، جامعه و افراد آنرا به سوی یک تحول پیچیده و پیشرفته سوق داد .

در دنیای پیچیده هیچکس بی نیاز از تعلیم و تربیت نیست . امروز فعالیت در مدرسه وآموختن ود بخش عظیمی از زندگی انسانها شده است ،‌دیگر نمیتوان با طرز تلقی گذشته ، به شاگرد و تربیت او نگریست آنهایی که با روشهای سنتی آموزش دیده‌اند میدانند که چگونه نشستن سر کلاس،‌گوش دادن به صدای یکنواخت معلم ، از بر کردن بدون فهم مطالب درسی ، دلهره واضطراب ناشی از امتحان ،‌ و سرزنش معلمان و والدین چگونه موجب نفرت وگریز دانش‌آموزان از کلاس درس و محیط آموزشی می‌گردید .

اولین گام برای موفقیت در کار معلمی ، ایمان به رسالت معلم و عشق ورزیدن به شاگردان است . اگر معلمان به انسانهایی که ماهها و سالها با آنها سروکار دارند علاقمند نباشند و نتوانند ارتباط سالم با آنها برقرار کنند چگونه ممکن است بر آنها تاثیر بگذارند و موجب تغییر و تحول آنان شوند .

معلم باید از ویژگیهای شخصیتی مطلوبی نیز برخوردار باشند ، زیرا شخصیت او، وعلاقه و ایمانش از عوامل بسیار مهم و موثر در فرآیند آموزش است . یک معلم خوب در درجه اول باید انسان خوبی باشد ، مگر نه اینکه وظیفه او همچون وظیفه انبیاء است ،‌ومگر نه اینکه به بسیاری از بزرگان و مصلحان اجتماعی ، صفت معلم و مربی بزرگ داده‌اند .اگر انسان بودن وانسان دوستی در هسته‌ی مرکزی فعالیتهای معلمان قرار نگیرد ، هرگز درکار خود موفق نخواهند بود .

 علاوه بر برخورداری از شخصیت برجسته ، آگاهی و شناخت معلمان از اصول و روشهای تعلیم و تربیت عامل مهم دیگری است که میتواند معلمان را درکار خود موفق سازد . امروزه کار معلمان همچون مشاغل دیگر به تخصصهای دیگری نیاز دارد . معلم امروز بدون آگاهی از روانشناسی ، فلسفه و اصول یادگیری، روشها و فنون تدریس ، هرگز قادر نخواهد بود وظیفه‌ی خطیر خود را به نحو شایسته انجام دهد . امروز معلمان نمی توانند صرفاً به اتکای داشتن مدرک دیپلم یا لیسانس وارد کلاس شوند ، زیرا شناخت شاگردان و آگاهی از فرآیند تدریس ،نخستین نیازی است که هر معلم کار آمد باید احساس کند . معلم باید قادر باشد با شناخت شاگردانش محتوای آموزشی را تا حد امکان ، براساس نیازهای آنان انتخاب کند و با در نظرگرفتن توانائیهای ایشان به ایجاد وضعیت مطلوب آموزشی اهتمام ورزد ، او باید ضمن هماهنگی لازم بین ویژگی‌های فردی و فعالیتهای آموزشی ، آموزش و یادگیری را برای آنان به صورت تجربه‌ای شیرین و لذت بخش درآورد .

اگر شاگردان بتوانند درحین آموزش و پرورش ، استعدادهایشان را شکوفا سازند و پیوسته احساس موفقیت کنند ، و در مدرسه فرصت بررسی مسایل شخصی و اجتماعیشان را داشته باشند . به راحتی می‌توانند ارزشهای اجتماعی و فرهنگی شایسته خود را بدست آورند و از احساس بی‌کفایتی و بیگانگی اجتماعی که معمولاً ناشی از عملکرد غلط معلمان در مدرسه است ، درامان باشند . معلم اگر با اصول و مبانی و هدفهای آموزشی و پرورش ، ویژگی‌های شاگردان و نیاز آنان ، روشها و فنون تدریس و سایر مهارتهای آموزشی آشنایی نداشته باشد هرگز قادر نخواهد بود زمینه‌ی شکوفایی استعداد و خلاقیت شاگردان خود را فراهم کند .

فایده ، هدف و اهمیت تحقیق

 آشنایی با روشها ، فنون تدریس و الگوهای تدریس که جزو فعالیتهای آموزشی ضمن خدمت تدریس و محسوب می‌شوند و بکارگیری آنها ، موجب می‌شود که هدفهای تعلیم و تربیت با سهولت بیشتر و در مدت زمان کوتاهتری تحقق یابند.

 تدریس کار آسانی نیست ، معلم در تدریس با عوامل مختلف و متعددی سروکار دارد ، که کنترل مجموعه‌ی آنها ممکن است محیطی را بوجود آورد که در آن یادگیری مطلوب و موثر صورت گیرد بدون شک عواملی همچون شخصیت معلم زمینه‌های علمی وتجربی او ، زمینه وروابط اجتماعی و خانوادگی شاگردان ، اهمیت موضوع درس ومسایل بیشمار دیگری در کیفیت تدریس معلم تاثیر دارند .

 نقش اصلی و حساس معلم در امر آموزش و پرورش بر هیچکس پوشیده نیست ، همه اندیشمندان مربیان وهمه افرادی که به نحوی از انحاء در ارتباط با آموزش و پرورش هستند با دیدگاه‌های خاص خود از معلم و نقش حساس او در وادی تعلیم و تربیت سخنها گفته‌اند .

 دانش آموزان ، مسئولان ، والدین ، برنامه‌ریزان ، دانشمندان هم به معلم و کار او چشم دوخته‌اند واز او انتظارات فراوانی دارند ، چون همگی بر این عقیده‌اند که معلم می‌تواند جامعه‌ای را متحول ودرجهت اهداف مشخص هدایت کند .

 امام خمینی می‌فرمایند : مقام معلم مقام والایی است ، مقامی است که خداوند آن را معظم شمرده لکن مسئولیت نیز بزرگ است .

خوشبختانه اکثر معلمان ما به اهمیت نقش خود به خوبی آگاهند نکته‌ی مورد توجه این است که در این رابطه وظیفه خود را چه میدانند ؟ آیا می‌پندارند که وظیفه معلم فقط درس دادن در چهارچب یک برنامه‌ی درسی رسمی است . که در قالب یک کتاب درسی در اختیار او قرار گرفته و باید به شکل یک برنامه درسی آموزشی توسط او تغییر حالت یافته ؟ و بدین وسیله وظیفه درس دادن بصورت یاددادن در حیطه‌ی عمل و تجربه قرار گیرد .

فهرست مطالب

عنوان صفحه

فصل اول

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………

موضوع تحقیق …………………………………………………………………………………………….

 فایده ، هدف و اهمیت تحقیق …………………………………………………………………………

فرضیه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تعریف اصطلاحات ………………………………………………………………………………………

 تعریف عملیاتی ……………………………………………………………………………………………

فصل دوم

 پیشینه تحقیق ………………………………………………………………………………………………

 تاریخچه تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………………..

 تعلیم و تربیت در جوامع بدوی ……………………………………………………………………..

سنت آفریقایی در تعلیم و تربیت …………………………………………………………………….

 پیدایش مدارس …………………………………………………………………………………………..

 رابطه‌ی یک جانبه‌ی استاد و شاگرد ………………………………………………………………

سنت آسیایی در تعلیم و تربیت ………………………………………………………………………

تعلیم و تربیت اسلامی …………………………………………………………………………………..

ظهور عصر جدید …………………………………………………………………………………………

 انقلاب صنعتی …………………………………………………………………………………………….

 در آستانه‌ی عصر حاضر …………………………………………………………………………….

 اوضاع کنونی ……………………………………………………………………………………………..

 شیوه تدریس در گذشته ………………………………………………………………………………

 ماهیت روش تدریس ……………………………………………………………………………………

 عوامل موثر تدریس …………………………………………………………………………………….

۱- ویژگی‌های شخصیتی و علمی معلم ……………………………………………………………

الف ) تاثیر شخصیت و رفتار معلم بر فرآیند تدریس ………………………………………..

ب) تاثیر شخصیت علمی معلم بر فرآیند تدریس ……………………………………………….

۲- ویژگی‌های شاگردان و تاثیر آن بر فرایند تدریس ……………………………………….

۳- تاثیر برنامه و ساخت نظام آموزشی ، بر فرآیند تدریس ………………………………

۴- تاثیر فضا و تجهیزات آموزشی بر فرایند تدریس ………………………………………..

روشهای مختلف تدریس ……………………………………………………………………………….

 انواع روشهای سنتی تدریس ………………………………………………………………………..

روش حفظ و تکرار ………………………………………………………………………………………

 روش سخنرانی …………………………………………………………………………………………..

 مراحل اجرای روش سخنرانی ………………………………………………………………………

 مرحله‌ی اول : آمادگی برای سخنرانی ……………………………………………………………

 مرحله‌ی دوم :مقدمه سخنرانی ……………………………………………………………………..

 مرحله‌ی سوم: متن و محتوای سخنرانی ………………………………………………………..

مرحله‌ی چهارم: جمع‌بندی و نتیجه‌گیری …………………………………………………………

 روش پرسش و پاسخ ………………………………………………………………………………….

 روش پرسش و پاسخ بر سه اصل متکی است ………………………………………………..

روش نمایشی ………………………………………………………………………………………………

 مراحل اجرای روش نمایشی ………………………………………………………………………..

 روش ایفای نقش …………………………………………………………………………………………

مراحل اجرای روش ایفای نقش ……………………………………………………………………..

روش گردش علمی ……………………………………………………………………………………….

روش بحث گروهی ……………………………………………………………………………………….

 روش آزمایشی …………………………………………………………………………………………..

روشهای تدریس جدید ………………………………………………………………………………….

 روشهای آموزش انفرادی ……………………………………………………………………………

 آموزش برنامه‌ای (PI) …………………………………………………………………………………

آموزش به وسیله کامپیوتر ( CAI)…………………………………………………………………

آموزش انفرای تجویز شده (IPI)……………………………………………………………………

آموزش انفرادی هدایت شده ( IGE)……………………………………………………………….

بخش دوم :………………………………………………………………………………………………….

 تاریخچه‌ی خلاقیت ………………………………………………………………………………………

 نوآوری در یونان باستان …………………………………………………………………………….

 خلاقیت در قرن نوزدهم ………………………………………………………………………………

 خلاقیت در قرن بیستم …………………………………………………………………………………

 ابعاد خلاقیت ………………………………………………………………………………………………

 نیازهای افراد خلاق …………………………………………………………………………………….

۱-   نیاز به کنجکاوی ……………………………………………………………………………….

۲-   نیاز به رقابت ودرگیری بامسایل و مشکلات …………………………………………

۳-    مسئولیت‌ پذیری ……………………………………………………………………………….

۴-    نیاز به صداقت و جستجوی حقیقت …………………………………………………….

۵-    نیاز به تفاوت و استقلال ……………………………………………………………………

نقش معلمان در باروری خلاقیت ……………………………………………………………………

نقش معلم در بارور کردن خلاقیت دانش‌آموزان ……………………………………………..

 به ۲ مرحله تقسیم می‌شود …………………………………………………………………………..

الف – چگونگی تدریس به روش مشکل‌گشایی …………………………………………………

ب- تفکر خلاق ……………………………………………………………………………………………..

نقش معلم در ایجاد جو مطمئن ودلگرم کننده در کلاس …………………………………….

نقش مدرسه در توسعه خلاقیت دانش آموزان …………………………………………………

 راهبردهایی در پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………

 عوامل موثردر خلاقیت …………………………………………………………………………………

 الف – نقش اطلاعات در خلاقیت ……………………………………………………………………

ب- انگیزش و خلاقیت …………………………………………………………………………………..

پ- خلاقیت ومیزان قبولی از خود ………………………………………………………………….

ت – رابطه محیط اجتماعی و خلاقیت ……………………………………………………………..

نتیجه ………………………………………………………………………………………………………….

روشهای پرورش خلاقیت ……………………………………………………………………………..

۱-   تجربه برای ایده جویی سوخت می‌سازد ………………………………………………

۲-   بازیهای فکری- حل معما و جدول ……………………………………………………….

۳-   سرگرمیها و هنرهای زیبا …………………………………………………………………..

۴-   خلاقیت با مطالعه پیشرفت میکند ………………………………………………………….

۵-   نویسندگی به عنوان یک تمرین خلاقیت …………………………………………………

۶-    تمرین درحل مسائل ………………………………………………………………………….

عواملی که مانع خلاقیت می‌شوند…………………………………………………………………….

 ۱- عادات پیشین مانع حل مسائل‌اند ………………………………………………………………

 ۲- دلسرد کردن خود به عنوان یک عامل بازدارنده ………………………………………..

۳- کم رویی مانع خلق ایده‌هاست …………………………………………………………………..

۴- تشویق ، ایده‌یابیرا پرورش میدهد ……………………………………………………………..

۵- نزدیکان بهترین تشویقاند …………………………………………………………………………

فصل سوم …………………………………………………………………………………………………..

 روش تحقیق ……………………………………………………………………………………………….

۱)     موضوع تحقیق ………………………………………………………………………………….

۲)     جامعه تحقیق …………………………………………………………………………………….

۳)     نمونه تحقیق ……………………………………………………………………………………..

۴)     چگونگی نمونه‌برداری ………………………………………………………………………..

۵)     توضیح درباره نمونه‌ها ………………………………………………………………………

۶)     ابزارتحقیق ………………………………………………………………………………………..

۷)     روش اجرای تحقیق ……………………………………………………………………………

۸)     ابزار تحقیق ………………………………………………………………………………………

۹)     تحلیل آماری ……………………………………………………………………………………..

فصل چهارم ……………………………………………………………………………………………

 جداول آماری ………………………………………………………………………………………..

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جداول آماری …………………………………………………………………………………………

جدال آماری …………………………………………………………………………………………..

تجزیه و تحلیلهای آماری …………………………………………………………………………

محاسبات آماری توصیفی ………………………………………………………………………..

نتایج ……………………………………………………………………………………………………..

تفسیر ……………………………………………………………………………………………………

 فصل پنجم :

خلاصه ………………………………………………………………………………………………….

 انواع روش تدریس ………………………………………………………………………………..

 روشهای سنتی تدریس …………………………………………………………………………..

 روشهای جدید تدریس ……………………………………………………………………………

روش تدریس شاگرد محور ……………………………………………………………………..

روش تدریس معلم محور ………………………………………………………………………..

مشکلات و محدودیتها………………………………………………………………………………

 پیشنهادات …………………………………………………………………………………………….

فهرست منابع فارسی ………………………………………………………………………………

فهرست مجلات و نشریات ……………………………………………………………………….

 فهرست پایان نامه ………………………………………………………………………………….

فهرست منابع خارجی ……………………………………………………………………………..

ضمائم ……………………………………………………………………………………………………………..

پرسشنامه محقق (‌جهت سنجش – روش تدریس ) ………………………………………

پرسشنامه خلاقیت …………………………………………………………………………………..

فهرست منابع فارسی

۱-  اسبورن ، الکس اس ، پرورش استعداد همگانی ابداع و خلاقیت ؛ ترجمه ی دکتر حسن قاسم زاده ، انتشارت نیلوفر تهران ، ۱۳۶۸ .

۲-     باندی ، جوزف و وایلز ، جان ؛ نظارت در مدیریت ؛ ترجمه ی دکتر محمد رضا بهرنگی ، انتشارات .

۳-     پیاژه ، ژان ؛ روانشناسی و دانش آموزش ؛ ترجمه ی علیمحمد کاردان ، انتشارات دانشگاه تهران ، ۱۳۶۷ .

۴-     تعلیم و تربیت مدرسی ؛ حوزه های علمیه تهران ( فعالیتهای انتشار نشده صدا و سیما ، ۱۳۶۹)

۵-     خان زاده ، علی ؛ خلاقیت در آموزشگاه ؛ انتشارات تهران ۱۳۵۸ .

۶-      سلطان زاده ، حسین ؛ تاریخ مدارس ایران ؛ انتشارات دانشگاه آگاه ، تهران ، ۱۳۶۴٫

۷-  شهید ثانی ؛ آداب تعلیم و تربیت در اسلام ؛ ترجمه ی سید محمد باقر حجتی ، دفتر فرهنگ و نشر اسلامی تهران ، ۱۳۶۹٫

۸-     شاکری ، فاطمه ؛ کاربرد مهارتها در تدریس ؛ تهران ، ۱۳۶۶٫

۹-     شعبانی ، حسن ؛ مهارتهای آموزشی و پرورشی ؛ انتشارات سمت ، تهران ، ۱۳۷۱٫

۱۰- صفوی ، امان الله ؛ کلیات روشها و فنون تدریس ؛ انتشارت معاصر ، تهران ، ۱۳۶۹٫

۱۱- یونسکو؛ آموختن برای زیستن .

دانلود فایل

فهرست مطالب

چکیده
مقدمه
مسأله پژوهشی
فرضیه پژوهشی
اهداف تحقیق
تعریف اصطلاحات
خلاقیت
پیشرفت تحصیلی
هوش و خلاقیت
مراحل خلاقیت
پرورش خلاقیت در کودکان
نقش مدرسه در بارور کردن خلاقیت
توصیه های کارشناسان آموزشی در باره رفتار مناسب با دانش آموزان خلاق
ویژگیهای کودکان خلاق
نظریه های مربوط به خلاقیت
خلاقیت به عنوان الهام خدایی
خلاقیت به عنوان دیوانگی
خلاقیت به عنوان نبوغ شهودی
خلاقیت به عنوان نیروی حیاتی
نظریه تداعی گرایی
نظریه گشتالت
مکتب شناختی
نظریة روانکاوی
روانکاوی جدید
عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی
تاثیر معلمان بر خلاقیت
نمونه
طرح تحقیق
ابزار اندازه گیری
آزمون مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت(MPPT)
پایانی آزمون MPPT
روش آماری
تجزیه و تحلیل داده ها
محدودیتهای تحقیق
پیشنهادهای تحقیق
خلاصه تحقیق
منابع
ضمائم

پرسشنامه

چکیده
پژوهش حاضر تحت عنوان بررسی رابطه خلاقیت و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دختر کلاس پنجم دو تا از مدارس کرج انجام شده است.
جامعه پژوهش عبارت است از کلیه دانش آموزان سال پنجم ابتدایی در شهرستان کرج که از بین آنها ۱۰۰ آزمودنی با استفاده ازروش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب گردید.
ابزار اندازه گیری در این تحقیق عبارت است از آزمون مداد کاغذی چند جوابی برای سنجش خلاقیت (MPPT ) و همین طور برای سنجش عملکرد تحصیلی آزمودنیها ازمعدل نیم سال گذشته آنها استفاده شد که پس از جمع آوری داده ها با استفاده از روش آماری ضریب همبستگی پیرسون به تحلیل داده ها پرداخته شد که ضریب همبستگی (%۲۹r= )به دست آمد و معلوم شد که بین خلاقیت و پیشرفت تحصیلی آزمودنیها رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.

مقدمه :
کنجکاوی و تفکر پیرامون افراد سرآمد و با استعداد سابقه ای بس طولانی،در حدود دو هزار سال دارد و احتمالاً به زمانی برمی گردد که برای اولین بار انسان علاقه مند شد بداند چرا افراد با هم تفاوت دارند.در جوامع مختلف همیشه افرادی بوده اند که از خود توانایی ها وبرجستگی خاص نمایان می ساختند که این امر موجب تحریک حسن کنجکاوی دیگران می گردید و سوء ظن،نفرت و یا ترغیب و تشویق آنها را در پی داشت.اشخاصی بوده اند که با استعداد فراوان و نبوغ فوق العادة خویش در طول زندگی توجه و تحسین همه را به خود جلب نموده اند و یا بدون توجه مردم،زندگی کرده اند و گاه پس از مرگشان به نبوغ آنها پی برده شده است.گرچه تمدن و فرهنگ انسانی نتیجه تلاش تمام افراد بشر است اما غنا و عظمت آن مدیون افراد خلاق،متفکران،نوابغ،کاشفان و مخترعان بوده است.از این رو،اهمیت شناخت و پرورش این افراد آشکار می شود.بنابراین در دنیای پیچیدةکنونی که شاهد رقابتهای بسیارفشرده جوامع مختلف برای دستیابی به جدیدترین تکنولوژی ها و منابع قدرت هستیم.افراد تیزهوش و خلاق و صاحبان اندیشه های نو و متکبر همانند گرانبهاترین سرمایه ها از جایگاه بسیار بالایی برخوردار هستند.زیرا هرقدر جهانی که در آن زندگی می کنیم پیچیده تر شود نیاز به شناسایی و پرورش ذهنهای خلاق و آفریننده محسوس و روشن تر می گردد.در همین رابطه توین بی   معتقد است که شانس برای به دست آوردن خلاقیت بالقوه می تواند موضوع زندگی و مرگ هر جامعه ای باشد.همچنین تورنس  (۱۹۵۹)نقل از نیسان و دیگران(۱۳۷۷)استدلال می کند که تصاویر آگاه و ناخودآگاه ازآینده نیروی محرکة مهمی در پس دستاوردهای آینده اند.تصاویر مثبت آینده نیروهای پرتوان مغناطیسی هستند     که ما را به تحرک واداشتند و به ما انرژی لازم را برای حرکت به پیش،به سوی امکانات،راه حل ها و دستاوردهای خلاق و جدید – می دهند،ازطرفی برای آنکه بتوانیم قدرت تصور خود را پرورش دهیم و تصاویر مثبتی از آینده خلق کنیم باید خلاقیت خود را پرورش دهیم.چه نیاز به خلاقیت اجتناب ناپذیر است(نیسان،حیدری پاک نیکرو ۱۳۷۷)
به همین دلیل امروزه جامع ما بیش از هر زمان دیگر به افراد هوشمند و خلاق نیاز دارد و در شرایط کنونی مسأله خلاقیت از مهمترین مسائل در قلمرو روانشناسی آموزشگاهی است.به طوری که در اصل ۲۵ کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران مصوب شورای تغییر بنیادهای نظام آموزش و پرورش (۱۳۶۷) تحت عنوان پرورش توان تفکر،نقد و ابتکار آمده است که:در تدوین و اجرای برنامه های آموزش و پرورش باید از شیوه هایی استفاده شود که توان تفکر،تحلیل و نقد،ابتکار و خلاقیت را تقویت کنند و زمینة مناسب را برای خودآموزی دانش آموزان فراهم نمایند.همچنین این اصل می افزاید که … برنامه ریزی آموزشی و درسی باید به گونه ای باشد که به دانش آموزان مجال تفکر داده شود و آنان را به اندیشیدن و تفکر ترغیب نماید…تعلیمات باید به گونه ای باشد که در دانش آموزان رشد فکری وقوّة تجزیه و تحلیل را تقویت بنماید…
در تنظیم و محتوا و مواد درسی و تدریس باید ازشیوه هایی استفاده شود که متکی بر مشارکت فعال دانش آموزان در درس و بحث باشد و به دانش آموزان فرصت کافی جهت ارائه یافته های خود،راه حل های مختلف برای حل مسایل و شیوه های ابتکاری داده شود در کلیه فعالیتهای فوق برنامه باید برای دانش آموزان میدان عمل جهت بروز و پرورش ابتکارات و خلاقیت داده شود و از جاذبة این گونه فعالیتها جهت پرورش روح تفکر و تحقیق در دانش آموزان استفاده شود…همچنین در برنامه های تربیت معلم،روش های پرورش استعداد ابداع و خلاقیت به معلمین در مراحل مختلف تحصیلی تعلیم داده شود.در مورد خلاقیت و شناخت کودکان خلاق باید خاطر نشان سازیم،قبل از اینکه کودکی بتواند خلاق شود به شرایط و یا محیط مناسب نیاز دارد.سیاستی که اکنون در آمریکا دنبال می شود و دارای ابعاد جهانی می باشد مؤید این نکته است،یعنی به دنبال افراد تیزهوش و خلاق در سطح جهان هستند تا با فراهم ساختن زندگی بسیار مطلوب،آنها را به کشور خود فراخوانده وبا آموزش های مناسب و با امکانات بسیار پیشرفته زمینه را برای بروز خلاقیت ها در آنها آماده کرده تا درآینده کشورشان را صاحب قدرت و مشعل دار علم و تکنولوژی کنند.اگر به آمار محققان و مکتشفان این کشور نگاه کنیم می بینیم که شمار بسیاری از آنها از کشورهای دیگر و از جمله کشور ما ایران می باشند.البته باید توجه داشت که عوامل ژنتیک،پیدایش استعداد خلاقیت را در افراد ممکن می سازد ولی با وجود آن بروز و رشد این استعداد به شدت تحت تأثیر محیط غنی و والدین و مربیانی آگاه می باشد.
به طوری که می توان گفت خلاقیت به عنوان یک استعداد،حاصل تعامل پیچیده وراثت و محیط است (افروز ۱۳۷۱) بنابراین ، خلاقیت موضوع بسیار پیچیده‌ای است و شناخت و شکوفا سازی آن به عنوان یک استعداد نیازمند فراهم آوردن روش های تربیتی نوین است و اهمیت این موضوع در جامعة صنعتی امروز به ویژه در دنیای رایانه ها مملوس تر می شود.همچنین نقش مدرسه و مربیان در جهت پرورش افکارخلاق و رشد توانایی های این گونه افراد از اهمیت بسزایی برخوردار است.(افروز ۱۳۷۱)
با توجه به مطالب فوق در این پژوهش برآنیم تا مشخص کنیم که خلاقیت به عنوان یک استعداد چه ارتباطی با پیشرفت تحصیلی دارد.و راههای پرورش ورشد خلاقیت در کودکان چیست و چه عواملی مانع رشد خلاقیت در کودکان می شود.

مسأله پژوهشی
آیا بین خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی رابطه معناداری وجود دارد؟
فرضیه پژوهشی
بین خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی رابطه مثبت وجود دارد.

اهداف تحقیق
با توجه به نیاز جوامع بشری خصوصاً کشور ما به استعدادها و ذهن های خلاق خصوصاً‌ در دفع تنگناهای موجود و ابداع و خلق روش ها و فنون نو،هدف از انجام این پژوهش بهادادن و اهمیت گذاشتن به این ذهنهای خلاق و آگاهی دادن به جامعه خصوصاً‌ والدین و معلمان در رابطه با چگونگی برخورد با این استعدادهای خدادادی و راههای پرورش و رشد خلاقیت آنها می باشد.و همین طور بر آنیم تا مشخص کنیم که خلاقیت با پیشرفت تحصیلی رابطه دارد و به عبارتی دیگر دانش آموزانی که خلاق هستند از پیشرفت تحصیلی خوبی نیز برخوردارند.

تعریف اصطلاحات
الف)تعایف سازنده و مفهومی
خلاقیت:تورنس (۱۹۵۹) (نقل از کفایت ۱۳۷۳)در تعریف خلاقیت اظهار می‌دارد:خلاقیت فرآیندی است مشتمل بر حساسیت به مسائل،کمبودها،تنگناها و ناهماهنگی ها این حساسیت در پی تشخیص مشکل یا مشکلاتی به وجود می آید و به دنبال آن جستجو ، برای یافتن راه حل هایی جهت رفع آن مشکلات و طرح فریضه هایی برای این منظور آغاز می گردد،پس از آن فریضه های مطرح شده و راه حل های ناشی از آنها مورد آزمایش قرار می گیرد و در صورت لزوم دستکاری می شود و تغییرات لازم در آنها به وجود می آید و بالاخره نتایج حاصل از این آزمایش منتشر می گردد.(کفایت ۱۳۷۳)
پیشرفت تحصیلی:منظور از پیشرفت تحصیلی میزان موفقیت دانش آموزان دردروس مختلف می باشد که برای سنجش پیشرفت تحصیلی از معدل و ریزنمرات دروس مختلف دانش آموزان استفاده شد.(کفایت ۱۳۷۳)
ب)تعاریف عملیاتی اصطلاحات
خلاقیت:در این پژوهش برای سنجش خلاقیت از آزمون مداد کاغذی چند جوابی سنجش خلاقیت (MPPT ) استفاده شد.
پیشرفت تحصیلی:برای اندازه گیری یا سنجش پیشرفت تحصیلی از معدل ترم قبل از دانش آموزان استفاده شد.

 

دانلود فایل

فایل بصورت ورد 71 صفحه قابل ویرایش می باشد